BỊT KẼ HỞ GIAN LẬN XUẤT XỨ HÀNG HÓA – MỐI LO CỦA DOANH NGHIỆP VIỆT
Nhiều ngành hàng của Việt Nam đã và đang lọt vào “tầm ngắm” của các nước trên thế giới do lo ngại vấn đề xuất xứ, ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức cạnh tranh của ngành hàng. Gian lận xuất xứ hàng hóa đang là mối lo lớn đối với doanh nghiệp Việt. Nhiều ngành hàng của Việt Nam đã và đang lọt vào “tầm ngắm” của các nước trên thế giới do lo ngại vấn đề xuất xứ. Điều này không chỉ khiến doanh nghiệp Việt thua thiệt trên trường quốc tế, mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức cạnh tranh của ngành hàng. iện phòng vệ gia tăng Doanh nghiệp Việt đã gặp nhiều khó khăn khi Hoa Kỳ chính thức đánh thuế nhập khẩu lên đến hơn 200% sản phẩm thép Việt vì liên quan đến vấn đề trốn lệnh chống bán phá giá và chống trợ cấp của Hoa Kỳ vào năm 2018. Nguyên nhân của tình trạng trên được Hoa Kỳ cho rằng sản phẩm thép của nước khác được nhập vào Việt Nam, sau đó mới xuất khẩu nhằm tránh thuế quan. Báo cáo của Cục Phòng vệ thương mại (Bộ Công Thương) cho hay hết năm 2018 đã có 19 vụ điều tra chống lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại được khởi xướng đối với hàng hóa xuất khẩu từ Việt Nam. Số 62 – 4/2019 TBT VÀ TIÊU CHUẨN ĐO LƯỜNG CHẤT LƯỢNG – 13 Các vụ việc điều tra chống lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại đối với hàng xuất khẩu của Việt Nam đang có xu hướng gia tăng. Sản phẩm bị điều tra chủ yếu là các mặt hàng như sắt thép, sợi, đồ gia dụng, đồ điện tử… Một số mặt hàng xuất khẩu khác đang đứng trước nguy cơ bị điều tra chống lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại như ván ép xuất khẩu sang Hoa Kỳ, lốp xe tải và xe khách xuất khẩu sang EU. Gian lận xuất xứ hàng hóa, mượn xuất xứ của Việt Nam để hưởng lợi không phải là mới, song để giải quyết dứt điểm lại không phải dễ dàng. Ngành thép là ngành chịu áp lực kiện phòng vệ thương mại và lẩn tránh thuế nhiều trong các ngành, chiếm tới 60-70%. Nếu các thị trường nhập khẩu hàng của Việt Nam phát hiện hành vi gian lận, họ sẽ có xu hướng áp dụng luôn mức thuế phòng vệ cho hàng hóa tương tự của cả quốc gia, gây ảnh hưởng rất lớn cho cả ngành hàng. Lấp “lỗ hổng” Phân tích rõ hơn về gian lận xuất xứ, Tổng giám đốc Công ty CP Hoàng Anh Gia Lai, ông Võ Trường Sơn, cho biết hàng hóa của các nước lân cận không có lợi thế về mặt thuế suất có thể mượn xuất xứ của Việt Nam để xuất khẩu. Khi đó, Việt Nam sẽ bị đánh giá gia tăng lượng xuất khẩu, thậm chí xuất siêu và từ đó, các nước khác sẽ gây khó khăn trong chính sách nhập khẩu các hàng hóa từ Việt Nam. Bên cạnh đó, ông Sơn cho rằng khi để “lỗ hổng” mượn xuất xứ hàng hóa xảy ra, hàng Việt sẽ bị hiểu lầm, thậm chí nếu có liên quan tới các vấn đề về chất lượng, vệ sinh an toàn thực phẩm…, do đó uy tín hàng Việt trên thế giới sẽ giảm đi rất nhiều. Nhiều doanh nghiệp cho rằng, hiện nay, hệ thống văn bản pháp luật Việt Nam chưa có quy định điều chỉnh việc hàng hóa được ghi nhãn sản xuất tại Việt Nam. Các quy định hiện hành vẫn đang được hoàn thiện để phù hợp với thực tế sản xuất và kinh doanh. Do vậy, đây vẫn là kẽ hở để gian lận xuất xứ hàng hóa có nguy cơ gia tăng. Cần nhanh chóng hoàn thiện khung pháp lý, lấp các “lỗ hổng.” Bên cạnh đó, trong kiểm tra, kiểm soát hàng hóa xuất nhập khẩu, các cơ quan liên quan cũng cần tăng cường giám sát, làm thật chặt chẽ hơn nữa. Số 62 – 4/2019 TBT VÀ TIÊU CHUẨN ĐO LƯỜNG CHẤT LƯỢNG – 14 Hiện tại, Việt Nam đã sản xuất được nguyên liệu (thép cuộn cán nóng) để sản xuất thép tấm lá và các loại tôn. Điều này sẽ giúp doanh nghiệp tránh được việc khởi kiện, áp thuế chống lẩn tránh thuế từ các thị trường lớn, điển hình như Hoa Kỳ hay các thị trường khác. Ngoài ra, chúng ta phải có chính sách bảo vệ thị trường nội địa, bảo vệ “sân nhà”, ngăn cản việc nhập khẩu các sản phẩm trong nước đã sản xuất được. Để làm được việc này, Bộ Công Thương cần đẩy mạnh sử dụng công cụ phòng vệ thương mại nhằm bảo vệ sản xuất thép nội địa, ngăn chặn hàng kém chất lượng, bán phá giá tại thị trường Việt để bảo vệ doanh nghiệp. Theo khuyến nghị từ Bộ Công Thương, ứng phó với gian lận xuất xứ hàng hóa, bản thân các doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam phải tuân thủ chặt chẽ các quy định về chứng nhận xuất xứ, không tiếp tay cho các hành vi gian lận xuất xứ; đồng thời, phối hợp theo dõi sát thị trường để có thể kịp thời cung cấp thông tin cho các cơ quan quản lý khi thấy có dấu hiệu bất thường, tránh để các ngành sản xuất, xuất khẩu của Việt Nam bị liên lụy và ảnh hưởng bởi các biện pháp chống lẩn tránh và phòng vệ thương mại.
Theo vietnamplus.vn
